- Totale voortgang 0%
Duurzaamheid, keurmerken en beloftes
Met een nieuwe grote tocht op komst was het tijd om mijn wandeluitrusting eens goed onder de loep te nemen. Sommige spullen had ik al ruim 10 jaar en waren aan vervanging toe, andere waren éénpersoons terwijl ik op een deel van dit avontuur door Marit vergezeld wordt. En de afgelopen jaren heb ik regelmatig knieklachten, waardoor ik me genoodzaakt voel zo licht mogelijk op pad te gaan. Allemaal redenen om eens te onderzoeken welke spullen mij daarin zouden kunnen ondersteunen.
Al snel werd de lijst met benodigde uitrusting langer en langer. Nieuwe jassen, schoenen, tent, kleding, rugzak en noem maar op. In deze coronatijd ook nog eens vooral thuisbezorgd door de post, uit Nederland of Duitsland. Het duurde niet lang voor ik me schuldig begon te voelen. Ik wil graag buiten in de mooie natuur zijn, maar hoe zit het eigenlijk met de duurzaamheid van de spullen die ik koop? Kun je nog fatsoenlijke uitrusting kopen zonder je te hoeven schamen voor de impact op het milieu? Tijd voor een onderzoek.
Tweedehands?
Het meest duurzame is natuurlijk niet op vakantie te gaan en al die spullen niet te kopen. Maar ja… Een andere optie is spullen te lenen van anderen. Zo hoef ik niets aan te schaffen. Waar dat met een rugzak en tent misschien nog wel zou kunnen, wordt dat met schoenen en kleding al lastiger. Bovendien gebruik ik veel spullen ook in de weekenden regelmatig, dus lenen is ook niet echt een handige optie.
Tweedehands aanschaffen dan? Ik heb ooit eens geprobeerd een jaar zonder nieuwe spullen te doen. Dat ging lang goed, maar bij kleding, zeker bij goed passende kleding, vond ik dat heel erg lastig. Omdat ik mijn outdoorkleding iedere dag aan heb, vind ik het belangrijk dat het echt goed zit en van goede kwaliteit is. Dat is op de tweedehands markt niet altijd vanzelfsprekend. Maar ja, laat de kledingindustrie nu net een van de minst duurzame zijn.
In de VS zijn inmiddels wel heel vette initiatieven opgezet door grote outdoormerken om tweedehands spullen op de markt te brengen. Bekijk deze websites maar eens, ik werd er best enthousiast van.
Helaas zijn deze initiatieven nog niet overgewaaid naar Europa waardoor ik toch bij het kopen van nieuwe spullen uitkom. Welke mogelijkheden heb ik dan om dat zo duurzaam mogelijk te doen?
Duurzame materialen
Polyester
Hier wordt het meteen al ingewikkeld. Polyester en andere niet-natuurlijke materialen bevatten micro-plastics die bij gebruik, slijtage en wassen in onze omgeving en natuur terechtkomen. Ze verdwijnen daar nooit meer omdat ze niet biologisch afbreekbaar zijn. Bovendien kost het maken van polyester heel erg veel water. Aan de andere kant zorgt juist die onverwoestbaarheid ervoor dat kleding van gerecycled polyester in opmars is. Gemaakt van PET, bespaart dat 30-35% van de energie die nodig is voor nieuw polyester, en verkleint het de afvalberg. Dat is dan wel weer redelijk duurzaam dus.
Katoen
Hoewel een prachtig natuurlijk product, is het oogsten en verwerken van katoen ook een intensief proces. Net als bij polyester is er enorm veel water voor nodig om de geoogste katoen om te zetten in een draagbaar T-shirt. In veel gevallen wordt de katoenplant flink bespoten om beestjes uit de plant te houden. Belangrijk dus om op te letten of je biologisch katoen koopt. In mijn dagelijks leven draag ik eigenlijk alleen maar T-shirts van biologisch katoen (in mijn webshop te koop), en dat zit lekker. Katoen heeft ook twee grote nadelen tijdens het wandelen. Ten eerste is het vrij zwaar, ten tweede blijft lang nat. Niet handig als je lang onderweg bent dus.
Wol
Wol zit lekker, houdt je warm en stinkt niet. Grote voordelen als het gaat om buitensportkleding. Ik ben er fan van, maar ik merk ook dat mijn wollen shirts iets sneller slijten dan mijn polyester kleding, en dat is dan weer niet handig. Volgens dit artikel zijn er ook ethische vragen te stellen bij veel van de geproduceerde merinowol. Bijvoorbeeld over de manier waarop de schapen gehouden worden en de impact die dat dan weer heeft op de omgeving.
Alleen het onderzoek naar het meest duurzame materiaal levert me al duizelingen op. Wat is nu echt duurzaam? Is natuurlijk altijd beter? Het is me wel duidelijk dat bij alle producten duurzame en niet-duurzame alternatieven in omloop zijn. Hoe onderscheiden we die van elkaar?
Keurmerken
Ieder zichzelf respecterend outdoormerk voelt de verantwoordelijkheid zich in te zetten voor de natuur waar hun klanten zo graag van genieten. Veel van de grote outdoormerken hebben dan ook hun eigen keurmerk of richtlijnen opgesteld. Daarover later meer. Eerst maar eens de merkoverstijgende keurmerken die de herkomst en productie van de spullen monitoren.
Bluesign is een BlueSign is een Zwitsers keurmerk voor kleding en textiel. Het stelt eisen aan duurzaamheid in de productiefase van de kleding en aan het eindproduct. Het is daarmee een erg technisch keurmerk. Ze stelt bijvoorbeeld geen eisen aan de productie/teelt van de kledingvezels zelf. De eisen van Bluesign richten zich op efficiënt gebruik van grondstoffen, veiligheid van de consument, emissie naar water en lucht en veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. Voor die laatste schijnen er overigens geen duidelijke controles te zijn.[1]
Het keurmerk van Fair Wear is ook in veel outdoorkleding te vinden. Dit keurmerk richt zich volledig op de arbeidsomstandigheden in de fabrieken. Milieueisen stelt dit keurmerk dan weer niet. Fair Wear realiseert zich dat 100% eerlijke kleding bijna onmogelijk is. Ze richt zich dan ook vooral op het ontwikkelen van goede bedrijfsvoering. Op hun website vind je de 8 eisen waaraan een bedrijf moet voldoen voordat ze het keurmerk krijgen.
Hoewel van oorsprong een ‘keurmerk’ van één bedrijf, heeft 1% for the Planet het inmiddels veel verder geschopt dan dat. Het merkt Patagonia heeft in 1985 besloten om 1% van alle omzet te schenken aan het beschermen en opbouwen van de natuur. Sindsdien hebben veel andere bedrijven zich bij deze belofte aangesloten. Met het kopen van hun producten draag je dus actief bij aan behoud van de natuur.
Hoe verder je zoekt, hoe meer keurmerken je tegenkomt. Bijvoorbeeld voor gerecyclede producten, voor donzen producten, katoen en wol. Ze kunnen je helpen duurzame kleding/ producten uit te zoeken, maar vragen toch nog wel behoorlijk wat studietijd om ze op waarde te schatten.
Duurzame merken
Zoals gezegd voelt ieder serieus outdoormerk zich geroepen om zich in te zetten voor een zo duurzaam mogelijke productie van hun spullen. Tegelijkertijd blijven het commerciële bedrijven die omzet nodig hebben om te blijven bestaan. Ze zullen je dus (bijna) altijd blijven verleiden om nieuwe spullen te kopen. Daar valt natuurlijk al de eerste winst te behalen. Koop spullen die goed zijn en lang meegaan. Dat betekent vaak dat je diep in de buidel moet tasten, maar als het goed is hoef je dat dan niet zo heel vaak te doen.
Veel merken hebben hun eigen richtlijnen in de manier waarop ze hun producten verwerken. Daar kun je als consument rekening mee houden. Ik vind het een hele opgave om te achterhalen wat welke bedrijven doen, en met welke intentie ze dat doen. Bijna allemaal (MSR, Vaude, Patagonia en Fjällraven bijvoorbeeld) hebben ze lovende verhalen over hun oprichters die betrokken zijn op de natuur en hoe ze die betrokkenheid meenemen in hun producten. Soms zijn de richtlijnen strengen dan anders en sommige merken doen actief iets terug voor de natuur waar ze zo van zeggen te houden. Tegelijkertijd vind ik in veel van die kleding nog altijd labels met de tekst ‘made in Bangladesh’, dat vind ik vaak toch verdacht.
Ik wil je niet te veel vermoeien met welke merken wel, en welke merken niet een programma hebben. Bovendien ben ik zelf nog volop aan het ontdekken. Mijn nieuwe rugzak bijvoorbeeld komt van Osprey. Op hun website kan ik weinig vinden over hun betrokkenheid op het milieu. Maar ze geven dan wel weer levenslange garantie op hun producten, waardoor vervanging eigenlijk nooit nodig is. Ook dat is een vorm van duurzaamheid.
Het is lastig door de bomen het bos te zien. Vooral omdat veel merken snappen dat duurzaamheid een belangrijk marketingthema is. Veel producten zijn dan al snel ‘duurzaam’ of ‘ecologisch’. Ik blijf het moeilijk vinden om daar doorheen te kijken en denk dat grondig onderzoek noodzakelijk blijft.
Voor mij is dit pas het begin van een zoektocht. Gelukkig zijn er mensen die daar al veel verder in zijn en je heel veel meer kunnen vertellen over dit thema. Bekijk deze site maar eens!
Al met al ingewikkelde materie. Bovendien gaat dit bijna in zijn geheel over kleding, en hebben we de andere spullen die nodig hebt; tent, pannen, rugzak, schoenen, zaklamp etc, nog niets een echt onderzocht.
Ik ben heel benieuwd welke ervaring of tips jij voor me hebt om zo duurzaam mogelijke spullen te gebruiken. Laat je het me weten? thomas@trekkingthomas.com
